Sagan

Árni Daníel Júlíusson sagnfræðingurÁ 20 ára afmæli byltinganna miklu í Austur-Evrópu upplifði Evrópa (vestan Sovétríkjanna gömlu) sína fyrstu stjórnarbyltingu síðan þá. Hún varð á Íslandi. Mikið vatn hefur runnið til sjávar frá því kapítalisminn vann einn sinn stærsta sigur með falli Múrsins. Nú stendur hann frammi fyrir gríðarlegum vanda, fjármálakreppu, sem leiddi meðal annars til janúarbyltingarinnar á Íslandi, byltingar sem var allt annars eðlis en byltingarnar fyrir 20 árum.

Ísland upplifði í janúar að mannfjöldi fór út á göturnar og velti stjórnvöldum úr sessi með mótmælum. Þetta var því sannkölluð stjórnarbylting. Aðdragandinn var allnokkur. Í byrjun október hrundi íslenska efnahagskerfið. Það var að mörgu leyti hin raunverulega bylting eða efnahagsbylting. Eftir stóðu rústirnar af hugmyndakerfi sem tekið hafði 20-30 ár að byggja upp. Jafnvel má rekja ýmsa meginþætti nýfrjálshyggjunnar enn lengra aftur, til miðrar 20. aldar. Sérstaklega á það við um frumþætti í hugmyndafræði Sjálfstæðisflokksins, sem tengdist svo náið hersetu Bandaríkjamanna hér á landi.